Oficjalna strona Bezpartyjnej Obywatelskiej Inicjatywy

Portal wyborczy lubelskich kandydatów na miarę XXI wieku

List otwarty lubelskich wielośrodowiskowych liderów - Lublin miastem galerii handlowych?

List otwarty lubelskich wielośrodowiskowych liderów  - Lublin miastem galerii handlowych?

Ćwierć wieku temu, grupa 1700 naukowców z całego świata podpisała się pod listem otwartym w sprawie ratowania świata przed zmianami klimatu. Po kolejnych 25. latach pod kontynuacją tamtej inicjatywy i ostrzeżeniem dla ludzkości "Czas ucieka" podpisało się 20 razy więcej niezależnych naukowców, czyli ponad 15 tysięcy z ponad 184 krajów świata, w tym ponad 150 z Polski.

Trzeba mieć nadzieję, że Lublin nie będzie musiał aż tyle czekać na szeroki odzew i poparcie apelu o ochronę nie tylko klimatu, powietrza i zieleni, ale i szeroko rozumianej przestrzeni publicznej, pod czym osobiście podpisuję się obiema rękami jako redaktor, przedsiębiorca oraz koordynator Lubelskiego Alarmu Smogowego i Porozumienia Obrony Lublina.

Andrzej Filipowicz

List otwarty lubelskich wielośrodowiskowych liderów — Lublin miastem galerii handlowych?

Jakiś czas temu do lubelskiej opinii publicznej dotarła wiadomość o planach zburzenia historycznego, modernistycznego budynku „pedetu”. To budynek zajmujący centralne miejsce na mapie Lublina, będący jego niekwestionowanym symbolem. Miejsce to oraz odremontowany niedawno plac ma zająć (kolejna) galeria handlowa. „Jedna prywatna firma odsprzedaje budynek drugiej”, „jeśli im się to opłaca, niech budują” – można by powiedzieć. Problem jednak w tym, że nie chodzi tylko o wyłącznie o ten konkretny budynek i fragment przestrzeni miasta, choć oczywiście również. Wystarczy tylko wspomnieć, że Lublin zajmuje pierwsze w Polsce miejsce (!) pod względem wielkości powierzchni galerii handlowych w stosunku do liczby mieszkańców (959 mkw. na 1000 osób, 1126 mkw z uwzględnieniem IKEI). Można byłoby również dodać, iż w tym miejscu, w odległości nieco ponad 2 km znajdują się już dwie galerie — C.H. „Plaza” i Tarasy Zamkowe. Postawienie trzeciej, w połowie drogi między nimi, będzie ewenementem, zapewne nie tylko na skalę krajową.

Rzecz jednak w tym, że chodzi o coś więcej… W ten bezrefleksyjny trend burzenia, karczowania i betonowania Lublina wpisuje się ostatnio niestety coraz więcej miejskich przedsięwzięć, żeby wspomnieć, chociażby miejsce po dawnej „Tekturze” przy ul. Wieniawskiej, budynek kina „Kosmos”, budowę apartamentowca na Al. Racławickich, czy, dopiero planowane, zabudowę Górek Czechowskich i wycinanie drzew ponad miarę przy Al. Racławickich. Działania te budzą tym większe zdumienie, że są zupełnie sprzeczne z nowoczesnym, prospołecznym trendem mówiącym m.in. o potrzebie wyprowadzania ruchu samochodowego z centrum miast, zwężaniu ulic w celu ograniczania przepływu ruchu samochodowego, czy uprzystępnianiu i udostępnianiu miejsc na zasadach niekomercyjnych – a więc otwartych i wspólnych, do których nieograniczony dostęp mamy wszyscy.

Trudno podejrzewać miasto określające się mianem „Miasta dla ludzi”, zapraszające czołowych przedstawicieli ruchów miejskich (chociażby prof. Jan Gehl, czy Dimitri Roussopoulos) o brak refleksji nad ładem przestrzennym. Z drugiej jednak strony, nie sposób zrozumieć podejmowanie tego typu działań. Wycinka drzew z pewnością nie przyczyni się do poprawy fatalnego (jednego z najgorszych w Polsce) stanu powietrza. Budowa podziemnego parkingu w samym sercu miasta niewątpliwe zwiększy ruch samochodowy w okolicy, podobnie jak poszerzanie centralnych alei w mieście. Komercjalizacja i prywatyzacja przestrzeni z całą pewnością nie przyczynią się do tworzenia i wzmacniania kapitału społecznego i kulturowego mieszkańców miasta.

Władze miasta są zarządcą sprawującym nadzór nad danym obszarem, mającym dbać o dobro i potrzeby swoich mieszkańców i mieszkanek. Mają reprezentować i zabezpieczać interesy lokalnej wspólnoty oraz tych, którzy, w odróżnieniu od developerów i komercyjnych spółek, często nie mają wystarczającej siły przebicia i nie są traktowani jak równorzędni partnerzy dyskusji. Wreszcie, zadaniem miasta i jego władz oraz przedstawicieli jest działanie dla i na rzecz społeczności lokalnej. I to właśnie odróżnia sprawnego zarządcę od działającego dla zysku (nie na rzecz wspólnoty) developera.

Jeśli, z różnych przyczyn (brak kadry, pomysłów, czy woli i dobrych chęci) nie podejmują oni wysiłków i zaangażowania ukierunkowanego na działania prospołeczne, skierowane do mieszkańców i mieszkanek, przyjmują postawę konformistyczną i, oddając pole działania prywatnym właścicielom, zwyczajnie „umywają ręce” dobrowolnie uwalniając się od odpowiedzialności – w oczach swojego suwerena, Lublinian, stają się po prostu niewiarygodni. Nie jest bowiem rolą mieszkańców znać dokładne procedury prawne i wiedzieć „jak”. To rola i zadanie miasta. Tak samo, jak działanie na rzecz rozwoju społeczności lokalnej. Warto zatem zmobilizować się i podjąć konkretne, przemyślane działania, zamiast bezradnie rozkładać ręce. Oczekują tego obywatele i obywatelki miasta. Nie tylko przy okazji kolejnych wyborów…

Do tej pory list podpisali:

Dr hab Magdalena Ujma, kuratorka i krytyczka sztuki

Marta Ryczkowska, kuratorka, historyczka sztuki

Dr hab Andrzej Kapusta, filozof, wykładowca akademicki

Aleksandra Korzeniowska, lekarz medycyny

Szymon Furmaniak, społecznik

Dr Rafał Czekaj, wykładowca akademicki

Dr hab. Tomek Kitlinski, aktywista, wykładowca akademicki

Stanisława Fidor-Tatarczuk, architekt krajobrazu

Miłosz Zawistowski, magister sztuki

Dr hab. Halina Rarot, wykładowca akademicki

Paulina Kempisty, kuratorka, Galeria Labirynt

Rafał Lis - historyk sztuki, społecznik

Paweł Korbus, artysta

Jan Ordyński, dziennikarz

Dr hab Tomasz Załuski, historyk sztuki, filozof, wykładowca akademicki

Magdalena Długosz, kulturoznawczyni, aktywistka

Dr hab. Joanna Wowrzeczka, artystka, kuratorka, animatorka

Adam Czaja, prawnik

Agnieszka Cieślak, historyczka sztuki, Galeria Labirynt

Alina Czyżewska, aktywistka miejska

Szymon Pietrasiewicz, animator kultury

Dr hab. Paweł Możdzyński, wykładowca akademicki

Klaudia Olender, aktywistka

Klaudia Waryszak- Lubaś, trenerka antydyskryminacyjna

Karol Rębisz, polonista

Kamila Czosnyk, artystka

Dr Joanna Bielecka-Prus, wykładowca akademicki

Dr Adam Ostolski, wykładowca akademicki

Tomasz Warzocha, aktywista

Michał Wolny, aktywista miejski

dr Paulina Zarębska-Denysiuk, aktywistka miejska

Jakub Szafrański, fotograf

Justyna Milena Kieruzalska, graficzka

Anna Bakiera, Europejska Fundacja Kultury Miejskiej

Cezary Hunkiewicz, Europejska Fundacja Kultury Miejskiej

Izabella Gawęcka - animatorka kultury, aktywistka społeczna

Katarzyna Zabratańska, prezeska INNEJ Fundacji, feministka, polityczka, socjolożka

Krzysztof Lipka - historyk, aktywista Pieszego Lublina

Magdalena Nosek, pilot wycieczek, przewodnik miejski

Magdalena Tabor - Wiceprezeska INNEJ Fundacji, inżynierka, fizyczka i feministka

Dr hab Piotr Celiński, wykładowca akademicki

Dr hab. Paweł Bytniewski, wykładowca akademicki

Dr hab. Mariola Kuszyk-Bytniewska, wykładowca akademicki

dr Katarzyna Radzik-Maruszak, wykładowca akademicki

Marek Rybołowicz - dziennikarz prasowy

A także dr Agnieszka Ziętek, autorka i inicjatorka listu